Katedra Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki

W dobie przemian społeczno-ekonomicznych, jakie zachodzą po drugiej wojnie światowej, a także nasilającej się od ostatniego dziesięciolecia XX wieku globalizacji języka i kultury socjolingwistyka stała się jedną z ważniejszych gałęzi językoznawstwa. Jest to zarazem dziedzina wiedzy i metoda badawcza, ustalająca relacje pomiędzy rozwarstwieniem społecznym a odmianami językowymi, opisująca procesy językowe zachodzące zarówno w miastach, jak i na wsi. Na skutek zmian dokonujących się w rzeczywistości pozajęzykowej pole badawcze socjolingwistyki ciągle się rozszerza, stwarzając nowe możliwości opisu.

Komisja Socjolingwistyki została afiliowana przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów w roku 1998 w Krakowie, podczas XII Międzynarodowego Kongresu Slawistów. Jej pierwszym przewodniczącym był prof. Władysław Lubaś. Po kilku latach przerwy, w 2008 r., Komisja Socjolingwistyki została reaktywowana podczas obrad XIV Międzynarodowego Kongresu Slawistów w Ochrydzie. Funkcję przewodniczącej Komisji objęła wówczas prof. Halina Kurek z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2022 r. wiceprzewodniczącym jest prof. Vladimír  Patráš z Uniwersytetu Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy. Obecnie Komisja Socjolingwistyki liczy 62 członków reprezentujących ośrodki naukowe z 14 krajów: Austrii, Białorusi, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Litwy, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rosji, Serbii, Słowacji, Słowenii i Ukrainy.

Jednym z punktów ramowego programu działalności Komisji jest organizowanie tematycznych konferencji naukowych połączonych z roboczymi spotkaniami jej członków. Pierwsza taka konferencja odbyła się w Krakowie 11–12 czerwca 2011 r. na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nosiła tytuł Języki słowiańskie w ujęciu socjolingwistycznym, który stał się nazwą całego cyklu konferencji, organizowanych przez kolejne ośrodki naukowe reprezentowane w Komisji Socjolingwistyki. Druga konferencja Komisji pod hasłem Globalizacja a przemiany języków słowiańskich została zorganizowana w dniach 19–20 września 2014 r. na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Problematyka badawcza pokazująca ścisły związek pomiędzy językiem a społeczeństwem i jego kulturą była przedmiotem trzeciego spotkania pod nazwą Sociokultúrne aspekty v slovanských jazykoch, które odbyło się 5–6 września 2016 r. na Słowacji, na Uniwersytecie Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy. Na czwartej konferencji z tego cyklu, tym razem pod tytułem Generacija Interneta, spotkaliśmy się w dniach 5–7 września 2019 r. w Chorwacji, na Uniwersytecie w Rijece. Z powodu pandemii nie odbyło się spotkanie planowane na 2020 rok na Uniwersytecie Warszawskim, ale członkowie KS jako autorzy artykułów uczestniczyli w tworzeniu tomu 21 czasopisma „Slavia Meridionalis” pt. Społeczeństwo XXI wieku – zacieranie się granic, języków i kultur. W dniach 8–10 września 2022 r. odbyła się kolejna konferencja z udziałem członków Komisji, organizowana przez Uniwersytet Wileński, pod nazwą Pogranicza Słowiańszczyzny przełomu XX i XXI wieku. Język – społeczeństwo – kultura – tożsamość.

Komisja Socjolingwistyki jest aktywna również podczas kongresów slawistycznych. Przewodnicząca prof. Halina Kurek była organizatorką bloku tematycznego w ramach XV Międzynarodowego Kongresu Slawistów w Mińsku w 2013 r. Podczas jednodniowego bloku zatytułowanego Czynniki socjolingwistyczne a zmiany w językach słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku wygłoszono 5 referatów. Członkowie Komisji Socjolingwistyki brali także udział w XVI Międzynarodowym Kongresie Slawistów 20–27 sierpnia 2018 r. w Belgradzie.